iselida.gr - Ειδήσεις για την πρώτη σελίδα

''Δώσε σε κάποιον μια μάσκα και θα σου πει την αλήθεια" έχει πει ο Όσκαρ Ουάιλντ. Ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους που γνώρισα στη ζωή μου πριν από είκοσι χρόνια - τι τιμή - και δεν έχει ανάγκη να...φορέσει μάσκα, είναι ο Μάνος Ελευθερίου. Επιφανής άνθρωπος των Γραμμάτων και του Πολιτισμού μας κάνει υπερήφανους που είμαστε Έλληνες. Τώρα διαβάζει αυτό και κοκκινίζει, το ξέρω, αλλά είναι το λιγότερο που νιώθω να γράψω γι αυτόν τον ωραίο και καλό άνθρωπο. Το οξύ πνεύμα του γοητεύει. Η ευγενειά του κερδίζει. Η γλυκυτητά του "αιχμαλωτίζει".  Ο λόγος του συναρπάζει.  Σε λίγες ημέρες έχει γενέθλια. Γίνεται 80 ετών. Ο ποιητής, στιχουργός, συγγραφέας, αρθρογράφος Μάνος Ελευθερίου έβγαλε το σήμα κατατεθέν της ζωής του, την τραγιάσκα του, και άρχισε να απαντάει στις ερωτήσεις μου.

Σας τρομάζει ο χρόνος που περνάει;

Ο χρόνος είναι αμέτρητος. Δεν μπορείς να τον οριοθετήσεις. Είναι το μόνο πράγμα που δεν αγοράζεται και δεν πουλιέται. Δεν έχει αξία. Δεν έχει αισθήσεις και συναισθήματα. Προχωράμε μαζί του στα σκοτεινά. Όπως λέει και ο Σεφέρης "οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά". 

Όλοι οι άνθρωποι συνεπώς είναι ήρωες;

Ναι. Αφού παλεύουν συνεχώς με τον χρόνο, ο οποίος απλώς περνάει. Δεν τον ενδιαφέρει αν θα ζήσεις ή θα πεθάνεις. Και είναι πολύ σημαντικό αυτό που έλεγαν στα παλιά χρόνια οι ηλικιωμένοι, η ευχή "καλά στερνά". Βεβαίως εννοούσαν ο άνθρωπος να έχει καλό στα τέλη της ζωής. Και η εκκλησία το λέει "ανώδυνα, ανεπαίσχυντα και ειρηνικά".

Θυμάμαι τον πατέρα μου που μιλούσε για τον πανδαμάτορα χρόνο...

Είναι πολύ σημαντική αυτή η πάλη με τον χρόνο σε εκείνους που παίρνουν είδηση από το πέρασμα του χρόνου. Είναι οι ωραίοι άνδρες και οι ωραίες γυναίκες που αφήνουν το στίγμα τους σε μια εποχή που αιφνιδίως ο χρόνος τους αλλάζει.  Δεν είναι οι νέοι των 20 και 30 ετών, αλλά στα 70 και στα 80 ο χρόνος σου έχει "χαρίσει" αθλιότητες στο σώμα και στο πρόσωπο. Μπορεί το ίδιο μυαλό που "έσερνε" τότε το κάλλος να "σέρνει" το σώμα, το οποίο όμως τώρα πρέπει να ελέγχει και την έκπτωση του ανθρώπου.

Ένα παλιότερο μυθιστορημά σας το "άνθρωπος στο πηγάδι" μου φέρνει τη σκέψη ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα πηγάδι...

Μήπως είμαστε όλοι μαζί σε ένα πηγάδι και προσπαθούμε να βγούμε έξω; Δεν ξέρω τι γίνεται και δεν ξέρω ποιοί μας ρίχνουν στα πηγάδια. Υποτίθεται ότι ορισμένοι έχουμε εναποθέσει τις ελπίδες μας στον Θεό, άλλοι σε ουράνιες δυνάμεις, άλλοι στις δικές τους δυνάμεις ή σε εξωτερικές δυνάμεις.

Κι όταν πέσουμε στο πηγάδι μετά τι γίνεται;

Όλοι γλιστράμε κάποια στιγμή της ζωής μας, αλλά δεν πέφτουμε αναγκαστικά σε πηγάδι. Αλλά κάνουμε κάτι που δεν είναι σωστό ή βλέπουμε ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι καλό και είμαστε εγκλωβισμένοι. Δεν μπορούμε να ανοίξουμε μια πόρτα στη ζωή μας, αν και κρατάμε το κλειδί. Πολλές φορές μάλιστα η πόρτα είναι ανοικτή, αλλά δεν το βλέπουμε και δεν μπορούμε να βγούμε στο φως και στον αέρα της ελευθερίας. 

Πόσα τραγούδια έχετε γράψει στην καριέρα σας;

Δεν τα έχω υπολογίσει ακριβώς, Πάντως είναι γύρω στα 400.

Ποιό θεωρείτε το καλύτερο τραγούδι σας;

Τη "Μαρκίζα" με τη Βίκυ Μοσχολιού σε μουσική του Γιάννη Σπανού.

Θεωρώ τη ''Διαθήκη" το  αριστουργημά σας. Τι είναι το ταλέντο κ. Ελευθερίου;

Ο Θεός δίνει στον καθέναν ένα "περιβολάκι". Έναν χώρο γης για να τον καλλιεργήσει πνευματικά. Σε άλλους δίνει ένα τεράστιο οικόπεδο χίλια στρέμματα και σε άλλους ένα στρέμμα. Εξαρτάται από τη δουλειά που κάνεις σε αυτή την έκταση. Ο Καβάφης με λιγότερο ταλέντο δούλεψε σκληρά πάνω στα γραπτά του, στον μικρό χώρο που του χάρισε η Παντοδυναμία. Εκεί φύτεψε τα άνθη, τα οποία εμφανίζονται στον αιώνα. Δεν ξέρεις ποιά στιγμή γράφεις καλά. Σε αγγίζει η Παντοδυναμία και γράφεις καλά πράγματα. Καμιά φορά τραγούδια που τα χαρακτηρίζουν αριστουργήματα, καλή ώρα όπως εσύ με τη ''Διαθήκη" δεν σου κρύβω ότι τα έραψα για χρήματα.

Ο Θεός δίνει στον καθέναν ένα "περιβολάκι". Έναν χώρο γης για να τον καλλιεργήσει πνευματικά. Σε άλλους δίνει ένα τεράστιο οικόπεδο χίλια στρέμματα και σε άλλους ένα στρέμμα. Εξαρτάται από τη δουλειά που κάνεις σε αυτή την έκταση.

Οι γυναίκες σας ενέπνευσαν να γράψετε στίχους;

Βέβαια. Η γιαγιά μου, η μητέρα μου και πολλά θηλυκά. Η γυναίκα  δίνει και παίρνει ζωή.

Ευχάριστη ή μελαγχολική η εικόνα των ταξιδιωτών;

Αναλόγως. Πάντα σκέφτομαι έναν άνθρωπο να αποχαιρετώ σε ένα τραίνο ή να τον περιμένω.  Πάντα σκεφτόμουν αυτούς τους επαρχιακούς σταθμούς σε ένα ωραίο νεοκλασικό κτίσμα με τη φιγούρα του σταθμάρχη κοντά να αποχαιρετώ κάποιον. Ποτέ να φεύγω εγώ. Οι άλλοι να φεύγουν πάντα. Ή να περιμένω κάποιον. Αλλά ποτέ δεν έρχεται. Εγώ πάντως δεν φεύγω ποτέ...

Σας ευχαριστώ. Φεύγω καλύτερος ως άνθρωπος.

Εγώ σε ευχαριστώ για το επίπεδο της συζήτησης.