iselida.gr - Ειδήσεις για την πρώτη σελίδα

Παρασκευή - 29 Μαρτίου 2024

Ο 25χρονος Κώστας μίλησε στο ethnos.gr από το υπνωτήριο αστέγων των Γιατρών του Κόσμου, όπου βρίσκεται τα τελευταία 24ωρα μαζί με την 90χρονη γιαγιά του, ύστερα από την έξωση από το διαμέρισμα όπου ζούσαν στον Άγιο Δημήτριο.

Oι ομοιότητες των κρίσεων ανά τον κόσμο έχουν κοινό χαρακτηριστικό και κέντρο τους τον άνθρωπο. Τον άνθρωπο και την ανάγκη για προστασία και μακροημέρευση. Κι αυτό σημαίνει ελεύθερη και ανεμπόδιστη πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες. Ελεύθερη βούληση και έκφραση στη δημόσια σφαίρα.

Το δικαίωμα να ζούμε σε έναν κόσμο ειρηνικό, που σέβεται -ή έστω ανέχεται- τη διαφορετικότητα. Το προφίλ ωστόσο των πιο πρόσφατων χρονικά κρίσεων έχει βεβαίως τα δικά του χαρακτηριστικά: το ζήτημα της αναγκαστικής ή/και εθελούσιας μετακίνησης πληθυσμών εντός και εκτός συνόρων, αυτό που αλλιώς ονομάζουμε «μεταναστευτική/ προσφυγική» κρίση, εξελίσσεται σε ένα παγκόσμιο ζήτημα. Ένα ζήτημα το οποίο επηρεάζει άμεσα τις πρακτικές και τις πολιτικές των κρατών της Ευρώπης και της Αμερικής. Οι κρίσεις δεν συμβαίνουν πια και τόσο μακριά, ούτε είναι «υπόθεση άλλων».

Για την ακρίβεια χτυπούν την πόρτα μας. Είναι και εδώ. Με την έννοια αυτή, οι βομβαρδισμοί νοσοκομείων στη Συρία, η καταδίκη του συνόλου του λαού της Υεμένης σε πείνα και αρρώστιες από την Σ. Αραβία συνοδευόμενη από την εκκωφαντική σιωπή της Δύσης και η εγκατάλειψη πλοίων, όπως το Sea Watch, στα ανοικτά της Ευρώπης με τις Ευρωπαϊκές χώρες να αρνούνται να δεχτούν τους επιβάτες/πρόσφυγες στο έδαφός τους, δεν είναι απλώς νέα «φαινόμενα». Είναι νέες πραγματικότητες που ζούμε και οι οποίες μας γυρίζουν πολλά χρόνια πίσω.

Στον αντίποδα βρίσκονται οι αντιδράσεις της κοινωνίας των πολιτών και η αυθόρμητη ανάπτυξη της αλληλεγγύης που μας κάνουν να ελπίζουμε για το μέλλον. Τόσο αναφορικά με την υγεία όσο και με την ψυχική υγεία, αυτό που διαπιστώνουμε όχι μόνο στην θεωρία αλλά και στην πράξη, είναι η άρρηκτη σχέση μεταξύ φυσικού και κοινωνικού παράγοντα. Η στενή σχέση μεταξύ υγείας και συνθηκών, μεταξύ υγείας και περιβάλλοντος, μεταξύ ασθένειας και ευαλωτότητας. Και η ευαλωτότητα για μας δεν πηγάζει από την ασθένεια, δεν είναι «ιατρικοποιημένη».

Είναι η φτώχεια που δημιουργεί την αρρώστια και όχι το αντίθετο. Είναι η ανισότητα που προκαλεί τη βία και δημιουργεί την ανάγκη για θεραπεία και όχι το αντίθετο. Η ασθένεια είναι σαφώς κοινωνικά προσδιορισμένη.

Ο τομέας της υγείας λοιπόν είναι -ή τουλάχιστον οφείλει να είναι- ανοιχτός σε συνέργιες και συμπληρωματικότητα. Σε περιόδους κρίσης, όπως η πρόσφατη προσφυγική/μεταναστευτική κρίση στην Ελλάδα, κανένας δεν είναι περιττός. Ο τομέας της υγείας είναι επίσης ένας «υπερ-τομέας». Είναι ένας τομέας δράσης και πολιτικής που περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές κατηγορίες εντός του -όπως π.χ. η πρόληψη, η ευαισθητοποίηση, η θεραπεία – και την ίδια στιγμή συνδέεται άμεσα με άλλους τομείς ανθρωπιστικής δράσης όπως η ύδρευση, η αποχέτευση, ο επισιτισμός, η επισιτιστική ασφάλεια κ.ά.

Βλέποντας το θέμα σε αυτή τη διάσταση, είναι επίσης προφανές ότι περιλαμβάνει μια μεγάλη γκάμα στρατηγικών και μέσων αντιμετώπισης και ότι δράσεις σχετικές με την υγεία υλοποιούνται και εφαρμόζονται σε διάφορα επίπεδα.

Οι συνέπειες της κρίσης των τελευταίων ετών στη ψυχική υγεία των πολιτών τείνουν να υποτιμώνται ή τουλάχιστον να μην συζητούνται τόσο πολύ όσο άλλα θέματα υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Υπάρχουν διαρκώς αυξανόμενες ενδείξεις για την ψυχολογική επιβάρυνση της ελληνικής κοινωνίας. Παράλληλα, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αναφέρουν ότι υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη κρίση στην ψυχική υγεία των προσφύγων και των μεταναστών που παραμένουν εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα.

Σε αυτό το σύνθετο πλαίσιο το ελληνικό σύστημα ψυχικής υγείας έχει αποδειχθεί ανεπαρκές και προβληματικό. Η έλλειψη χρηματοδότησης και προσωπικού περιορίζουν τη πρόσβαση τόσο των Ελλήνων όσο και των πολιτών τρίτων χωρών στην ψυχοκοινωνική περίθαλψη.

Στους Γιατρούς του Κόσμου είμαστε περήφανοι όχι μόνο για τη δράση μας αλλά και για την επιλογή μας να στεκόμαστε μάρτυρες παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων στο πεδίο.

Για το δικαίωμά μας να καταγγέλλουμε τέτοιου είδους παραβιάσεις και συμπεριφορές όπου τις συναντούμε. Δεν έχουμε δική μας συνηγορία.

Είμαστε όμως η φωνή εκείνων που εξυπηρετούμε. Διηγούμαστε τις δικές τους ιστορίες, τα δικά τους προβλήματα, μεταφέρουμε τις δικές τους διεκδικήσεις.

Οι Γιατροί του Κόσμου είμαστε το μέσο. Όχι το μήνυμα.

Ο Νικήτας Κανάκης είναι Οδοντίατρος και τ. Πρόεδρος του Δ.Σ. των Γιατρών του Κόσμου

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην ετήσια αναφορά δράσης των Γιατρών του Κόσμου για το 2018

 

 

Ο Νικήτας Κανάκης βρίσκεται στην πολύπαθη Βηρυτό με αποστολή των Γιατρών του Κόσμου. Ο Νικήτας κάνει πράξη το σύνθημα της παγκόσμιας οργάνωσης ''όπου υπάρχουν άνθρωποι'' και με μία συγκινητική ανάρτηση στο fb από τα λόγια της Ινδής συγγραφέος Arundhati Roy μας υπενθυμίζει:

Προπόνηση στο σπίτι κάνουν οι ποδοσφαιριστές της ομάδας ανθρωπιστικού σκοπού 'Ελληνες Επίλεκτοι, η οποία τελεί υπό την αιγίδα της παγκόσμιας οργάνωσης Γιατροί του Κόσμου.

Πλήρως απροστάτευτοι απέναντι από τον κορωνοϊό είναι οι άστεγοι της Αθήνας, του Πειραιά και άλλων ελληνικών πόλεων.