Οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι για το 5% των δηλωμένων αυθαιρέτων εκκρεμούν από το 2011 ως μια συμπληρωματική διάταξη «μπαμπούλας» αφορούν τον έλεγχο της νομιμότητας των κτισμάτων που δηλώνονται στον νόμο, όμως ουδέποτε εφαρμόστηκε.
Είτε γιατί οι πολεοδομίες που είχαν μέχρι πέρσι την ευθύνη του ελέγχου (και την έχουν ακόμη μέχρι να λειτουργήσουν τα Παρατηρητήρια Δόμησης) δεν είχαν προσωπικό, είτε γιατί δεν είχαν τη θέληση. Η κυβέρνηση και ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Σταθάκης, υπό το βάρος και των τελευταίων πυρκαγιών στην ΝΑ Αττική, ετοιμάζονται έστω και με καθυστέρηση επτά ετών να θέσουν σε εφαρμογή από τη νέα χρονιά τον δειγματοληπτικό έλεγχο, αναθέτοντας αυτό τον ρόλο στους ελεγκτές δόμησης.
Οι μηχανικοί, πέρα από το γεγονός ότι βρίσκουν νέο ρόλο στην αγορά, έχουν μετατραπεί σε πολύτιμους συνεργάτες της πολιτείας στη νομιμοποίηση, στον έλεγχο αλλά και την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, σχέση που αναμένεται να αποκτήσει και νέα χαρακτηριστικά μετά τις τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού. «Με την υλοποίηση όλου του σχεδιασμού που έχουμε συμφωνήσει με το υπουργείο Περιβάλλοντος, πιστεύουμε ότι σε δύο χρόνια από σήμερα θα είναι πρακτικά αδύνατο να χτίσει κανείς αυθαίρετο, καθώς όλες οι δικλίδες των πολιτών κλείνουν και για πρώτη φορά η πολιτεία θα έχει στα χέρια της σύγχρονα εργαλεία για να χτυπήσει την αυθαίρετη δόμηση στη ρίζα της», εξηγεί ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός.