Όχι άλλη μια σελίδα στο διαδίκτυο, αλλά η iselida.gr
info@iselida.gr
Σάββατο - 27 Απριλίου 2024
Δούλευε, αρχειοθετούσε την αλληλογραφία του, οργάνωνε τις κοινωνικές τους υποχρεώσεις, έκανε όλα τα ψώνια (κι ας έπρεπε να μετακινηθεί με το λεωφορείο καθώς το κοντινότερο χωριό βρισκόταν σε απόσταση 5 χλμ), έκανε τις δουλειές του σπιτιού, φρόντιζε τα κοτόπουλα και τα κατσίκια που είχαν στην αυλή τους και φυσικά τον τον φιλάσθενο σύζυγό της.
Δακτυλογραφούσε τα κείμενα του, περνούσε τις διορθώσεις και αν χρειαζόταν έμενε ακίνητη σε ένα κρεβάτι κατά τη διάρκεια μιας εχθρικής επιδρομής για να προστατέψει τα διαβατήρια που είχε κρυμμένα κάτω από το στρώμα.
Κι όμως η Αϊλίν Ο’Σόνεσι, η πρώτη σύζυγος του Τζορτζ Όργουελ - του συγγραφέα που συγκαταλέγεται στους κορυφαίους παγκοσμίως -είναι σχεδόν αόρατη. Απούσα από το έργο του συζύγου της, ο οποίος στο βιβλίο του «Φόρος τιμής στην Καταλονία» κάνει 37 αναφορές σε εκείνη, χωρίς ποτέ να την αποκαλεί με το όνομά της. Απούσα από έξι σημαντικές βιογραφίες του, καθώς οι συγγραφείς τους «θάβουν» την παρουσία και τη συμβολή της με τη χρήση της παθητικής φωνής.
Και δεν θα έβγαινε ποτε στο φως έστω ένα μέρος της προσωπικότητας της, αν η αυστραλή συγγραφέας, Άννα Φάντερ (γνωστή κυρίως από το βιβλίο της «Stasiland, ιστορίες πίσω από το τείχος του Βερολίνου» που έχει μεταφραστεί σε 18 γλώσσες και στα ελληνικά από την Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Οκτώ) δεν ανακάλυπτε έξι άγνωστες μέχρι σήμερα επιστολές της προς τη συμφοιτήτρια της Νόρα Σάιμς Μάιλς. Υλικό που δεν περιλαμβανόταν ούτε στη βιογραφία της Ο’Σονεσι με την υπογραφή της Σίλβια Τοπ που κυκλοφόρησε το 2020. Και το οποίο αποτέλεσε την πρώτη ύλη για το βιβλίο που θα κυκλοφορήσει στις 17 Αυγούστου υπό τον τίτλο «Γυναικεία ελευθερία: η αόρατη ζωή της κυρίας Όργουελ» (εκδ. Viking), το οποίο μισό αιώνα μετά τον θάνατο του Όργουελ προσφέρει μια νέα οπτική στην προσωπική του ζωή, φωτίζοντας τη σύζυγό του η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ζωή και στο έργο του, αλλά πάντα υπό τη σκιά του.
Το πρώτο διάστημα της κοινής ζωής του ζεύγους στο μικροσκοπικό εξοχικό σπίτι στο Γουόλινγκτον, 48 χλμ έξω από το Λονδίνο, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα πρέπει να ήταν επεισοδιακό. Διότι μπορεί οι βιογράφοι του Όργουελ να παραδέχονται πως το πρώτο ειδικά καλοκαίρι του έγγαμου βίου τους, το 1936, ήταν «πιο ευτυχισμένος από ποτέ». Όπως επίσης μπορεί να σημειώνουν την προς τα βελτίω εξέλιξη του έργου αναγνωρίζοντας τις συνέπειες του γάμου του στον τομέα αυτό. Η Αϊλίν, ωστόσο, φαίνεται πως έφτασε στα όρια της βάσει όσων γράφει στην πρώτη από τις επιστολές, οι οποίες χρονικά καλύπτουν διάφορες φάσεις της κοινής ζωής της με τον Όργουελ: από την αρχή του γάμου τους, εν μέσω του ισπανικού εμφυλίου πολέμου και την περίοδο της παραμονής τους στο Μαρόκο και το Λονδίνου κατά τη διάρκεια του πολέμου. Εξηγεί στη φίλη της, έξι μήνες μετά το γάμο, για ποιο λόγο καθυστέρησε στην αλληλογραφία τους: «Κατά τις πρώτες εβδομάδες του γάμου μου, τσακωνόμασταν τόσο πολύ, συνεχώς και πραγματικά πικρά, που σκέφτηκα να εξοικονομήσω χρόνο και να γράψω μόνο ένα γράμμα σε όλους, όταν θα είχε ολοκληρωθεί η δολοφονία ή ο χωρισμός».
Η Αϊλίν εχε γεννηθεί το 1905 και είχε σπουδάσει αγγλική φιλολογία στο Σεν Χιουζ με δάσκαλο τον συγγραφέα του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών Τζ Ρ.Ρ. Τόλκιν και αργότερα ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και την ποίηση. Το ποίημά της «Τέλος του Αιώνα, 1984» στο οποίο κάνει μια προβολή στο μέλλον όπου κυριαρχεί ο έλεγχος της ανθρώπινης σκέψης, έχει επηρεάσει το έργο του συζύγου της. Την εποχή που γνώρισε τον Όργουελ, έκανε μεταπτυχιακό στην ψυχολογία στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου. Πέθανε το 1945 και ο Όργουελ ξαναπαντρεύτηκε τρεις μήνες μόλις πριν τον θάνατό του, το 1950.
Από τις επιστολές, γράφει η Άννα Φάντερ στον Γκάρντιαν, προκύπτει ότι «η Αϊλίν αγαπούσε τον Όργουελ βαθιά, αλλά με έναν τρυφερά παιχνιδιάρικο τρόπο». Και προσθέτει σε άλλο σημείο: «Ποτέ δεν θα μαθαίνατε από το βιβλίο του Όργουελ, ούτε από τις αφηγήσεις των βιογράφων του, ότι στην Ισπανία η Αϊλίν εργαζόταν στα κεντρικά γραφεία του πολιτικού κόμματος για το οποίο ο Όργουελ πολεμούσε, ενώ εκείνος ήταν στη μάχη. Ότι εργαζόταν στην έντυπη και τη ραδιοφωνική προπαγάνδα για το κόμμα, κανόνιζε τη μεταφορά ιατρικών προμηθειών από το Λονδίνο δανείζοντας δικά της χρήματα όταν ο αρχηγός του κόμματος δεν είχε. Ότι όταν επισκέφτηκε τον Όργουελ στο πεδίο της μάχης, δέχθηκαν πυρά. Ο συγγραφέας τραυματίστηκε, αλλά τον φρόντισε και έσωσε το χειρόγραφό του (το οποίο δακτυλογραφούσε). Και στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια μιας δίωρης επιδρομής των σταλινικών στο δωμάτιό τους, έμεινε στο κρεβάτι για να σώσει τα διαβατήρια και βιβλιάριο επιταγών που είχε κρύψει κάτω από το στρώμα, ώστε να μπορέσουν αργότερα να διαφύγουν». Ο Όργουελ αναφέρεται σε αυτά τα γεγονότα αλλά όχι στη σύζυγό του.
Και μπορεί για εκείνον να ήταν «αόρατη» για τους σταλινικούς ωστόσο ήταν τόσο παρούσα ώστε την συμπεριέλαβαν στο ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε το Δικαστήριο Κατασκοπείας και Εσχάτης Προδοσίας, όπου αναφέρονταν το όνομα του Έρικ Μπλερ (το πραγματικό όνομα του Τζορτζ Όργουελ) και της συζύγου του, Αϊλίν Μπλερ.
Όσο μελετούσε τις επιστολές σε συνάρτηση με το έργο του συγγραφέα της «Φάρμας των Ζώων» και του «1984», η Φάντερ, τόσο πιο εύκολα εντόπισε τις μεθόδους απόκρυψης της παρουσίας της Αϊλίν, με πιο ύπουλη, όπως την χαρακτηρίζει, τη χρήση της παθητικής φωνής. Ίσως το νέο αυτό βιβλίο να επέμβει στη σύνταξη: τα ρήματα να αλλάξουν φωνή και κατά συνέπεια να αποκτήσουν υποκείμενο, ώστε και η Ιστορία να αποδώσει τα της Αϊλίν στην Αϊλίν.
