iselida.gr - Ειδήσεις για την πρώτη σελίδα

Πέμπτη - 02 Μαΐου 2024

Το αρχαιότερο χειρόγραφο
στα Ελληνικά επιστρέφει
στη μονή Εικοσιφοινίσσης


Μια περιπέτεια σχεδόν 10 αιώνων θα ολοκληρωθεί την ημέρα που το ανεκτίμητης αξίας χειρόγραφο Eυαγγελι-στάριο, ίσως το παλαιότερο με ελληνική γραφή που σώζεται έως σήμερα, θα επιστραφεί εκεί όπου ανήκει: στην Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης, στο όρος Παγγαίο, στο κέντρο του νοητού τριγώνου ανάμεσα στις Σέρρες, στη Δράμα και την Καβάλα.

Πρόκειται για ένα βιβλίο διαστάσεων 18,1χ14 εκ. το οποίο φτιάχτηκε εξ ολοκλήρου στο χέρι, αιώνες πριν από την ανακάλυψη της τυπογραφίας. Πιθανότατα δημιουργήθηκε στην Ιταλία, πριν από περίπου 950 χρόνια, όταν κάποιος ανώνυμος μοναχός αντέγραψε με το χέρι, κυριολεκτικά γράμμα-γράμμα, πάνω στην περγαμηνή, σε δίστηλη διάταξη σελίδων και με 27 γραμμές ανά στήλη, σε καλλιγραφική μικρογραφία τα ιερά κείμενα των χριστιανικών ευαγγελίων. Κατόπιν όμως άρχισε το μεγάλο ταξίδι, με βία και θανάσιμο κίνδυνο, αρπαγές και κακουχίες, με επεισόδια τα οποία δικαιολογούν τον μυθιστορηματικό τίτλο «Το όνομα του Μακεδονικού Ρόδου», ο οποίος έχει αποδοθεί στη συγκλονιστική ιστορία του. Αλλά αυτό ισχύει μόνο εν μέρει, καθώς το Eυαγγελιστάριο της Εικοσιφοινίσσης ξεπερνά ακόμη και τον μύθο, παραμένοντας ένα μικρό, εύθραυστο και ταυτόχρονα ανίκητο μνημείο αντοχής και επιβίωσης.

Οσο για τις ομοιότητες της περίπτωσής του με το διάσημο έργο του Ουμπέρτο Εκο, στην πραγματικότητα είναι ελάχιστες. Η μοίρα τού σχεδόν χιλιόχρονου Eυαγγελισταρίου παραπέμπει μάλλον σε αδίστακτους αρχαιοκάπηλους, σε ιερόσυλους και σε λεηλασίες τύπου Ελγιν. Περίπου όπως εκείνος κατακρεούργησε την Ακρόπολη των Αθηνών, έναν αιώνα αργότερα, το 1917, ένας επίδοξος μιμητής του Ελγιν, ο Βλαδίμηρος Σις, καταλήστευσε ελληνικά μοναστήρια της Μακεδονίας. Και το έκανε αυτό με την κάλυψη των Βουλγάρων κομιτατζήδων οι οποίοι έκαναν τη βρώμικη δουλειά των σφαγών και της καταστροφής, αλλά και βάσει ενός σχεδίου, λεπτομερώς μελετημένου εκ των προτέρων.

ΠΗΓΗ protothema.gr