iselida.gr - Ειδήσεις για την πρώτη σελίδα

Πέμπτη - 09 Μαΐου 2024

Ραφήνα Αγία Μαρίνα
Η ιστορία που διηγήθηκε
ο Θανάσης Πιστικίδης


Η Αγία Μαρίνα είναι το εκκλησάκι της Ραφήνας που έγινε στο υπόγειο γερμανικό πολυβολείο που υπήρχε στην κορυφή του μεγάλου παραθαλάσσιου βράχου πάνω από το λιμάνι, που σήμερα ονομάζουμε Άγιο Νικόλαο.
Πάνω από το γερμανικό πολυβολείο –σημερινός ναΐσκος της Αγ. Μαρίνας - κτίστηκε το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου τον Οκτώβριο του 1947 από τους Όθωνα Μέντη, Χρυσό Καβουνίδη, Νίκο Ιωαννίδη, και με αρχιτέκτονα τον Κυπριανό Μπίρη. Το εκκλησάκι του Αγ Νικολάου αποτελεί τοπόσημο της πόλης.
Ποιος ο λόγος που ονομάστηκε Αγία Μαρίνα; Συνοπτικά η ιστορία:
Το 1944, o Γερμανικός στρατός οπισθοχωρούσε παντού όπου υπήρχαν ανοικτά μέτωπα είτε στη Ρωσία είτε στη Βόρεια Αφρική). Οι Σύμμαχοι σημείωναν νίκες και η Ελληνική Εθνική Αντίσταση οργανωνόταν καλύτερα και χτυπούσε τους κατακτητές όπου τους έβρισκαν. Οι αντάρτες είχαν φθάσει στις παρυφές της Αθήνας και στη γειτονική μας Πεντέλη.
Στις 12 Ιουλίου 1944 σε ενέδρα στο Πικέρμι οι αντάρτες σκοτώνουν από λάθος το Γερμανό λοχαγό Διοικητή του «Οχυρού» της Ραφήνας και το Γερμανό λοχαγό Λιμενάρχη της Ραφήνας. Η ενέδρα είχε σκοπό να χτυπήσει άλλα Γερμανικά αυτοκίνητα για να απελευθερώσει Έλληνες κρατούμενους που θα τους πήγαιναν από την Αγία Μαρίνα του Μαραθώνα στην Αθήνα. Το μαντάτο έφθασε αυθημερόν ψιθυριστά στη Ραφήνα. Ο κόσμος της Ραφήνας φοβήθηκε αντίποινα και άρχισε να φεύγει, άλλοι προς Νέα Μάκρη, άλλοι προς Σπάτα και άλλοι έξω στα κτήματα. Οι Γερμανοί της Ραφήνας δεν κινήθηκαν καθόλου για δυο-τρεις ημέρες, τα πάντα ήταν όπως πριν, ο κόσμος άρχισε να γυρίζει στα σπίτια του. Ξεθάρρεψε.
Στις 17 του Ιουλίου 1944, ημέρα Τετάρτη (ανήμερα της Αγίας Μαρίνας), κάνουν «μπλόκο» στο συνοικισμό της Ραφήνας τα Ες -Ες και η Γκεστάπο, συλλαμβάνουν όλους τους άνδρες και τους συγκεντρώνουν στην πλατεία. Συνελήφθη και ο τότε Πρόεδρος, Τριγλιανός Αναστάσης Λύρατζης και αφού τον χτύπησαν, μπροστά στα μάτια όλων των Ραφηνιωτών, έτσι καταματωμένο και παραμορφωμένο τον ανέβασαν σ’ ένα Γερμανικό τζιπ και τον γύριζαν μέσα στο συνοικισμό για να υποδείξει πρόσωπα και σπίτια. Αυτός απάντησε ούτε τα πρόσωπα ούτε τα σπίτια τους γνωρίζει «δεν ξέρω απαντούσε». Ήταν πατριώτης. Στο «μπλόκο» συνέλαβαν συνολικά 21 Ραφηνιώτες. Αυτοί που συνελήφθησαν ήταν:
Αναστάσης Λύραντζης (Πρόεδρος της Κοινότητας)
Χρυσός Λέου, Σωτήρης και Ιορδάνης Δελημανώλης
Μενέλαος Ρεμπάπης , Σωτήριος Κανσός , Σταύρος Διαμαντάκης
Δαμιανός Κεχαγιόγλου, Δημήτριος Γιάνναρος
Γιώργος και Θόδωρος Ραυτόπουλος, Αρτέμης και Ευάγγελος Μπενάκης
Πόπος Ιωάννης, Αντώνης Δρυμάλας
Γεώργιος Αλεξανδρίδης (Δικηγόρος – γερμανομαθής)
Μικρόπουλος Νικόλαος, Μιλτιάδη Μπογιατζή
Σταύρο και Γιώργο Αντωνιάδη και την εγκυμονούσα τότε Ζωγραφιά Αντωνιάδη.
Τους συλληφθέντες τους φόρτωσαν σ΄ ένα φορτηγό και φύγανε. Τους οδήγησαν στο κτήμα Λεβίδη στην Παλλήνη και τους έστησαν στον τοίχο της μάντρας για εκτέλεση. Πιασμένοι χέρι – χέρι, με τα πολυβόλα των Γερμανών στημένα απέναντι τους οι σκοπευτές τους περίμεναν την μοιραία διαταγή …
Στην κρίσιμη εκείνη στιγμή έρχεται με μεγάλη ταχύτητα μια κούρσα από το μέρος της Ραφήνας φρενάρει απότομα και κατεβαίνει ένας Γερμανός αξιωματικός. Σηκώνει τα χέρια ψηλά και φωνάζει δυνατά «Δις νιχτι κομμουνιστ», «αυτοί δεν είναι κομμουνιστές», «νιξ καπούτ». Τον αναγνωρίζουν, είναι ο Γερμανός υποδιοικητής του Ναυτικού στη Ραφήνα, ο «χοντρός» όπως του είχαν βγάλει παρατσούκλι στη Ραφήνα. Θεωρείτο σκληρός άνθρωπος, αγέλαστος, απόμακρος. Τον κύκλωσαν οι Γερμανοί αξιωματικοί μίλησαν για αρκετή ώρα και έφυγε. Δεν εκτελέστηκαν.
Μετά τους ξάπλωσαν κάτω και τους πατούσαν. Ο Γ. Αλεξανδρίδης διαμαρτυρήθηκε στα Γερμανικά, τους είπε για το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες. Με μια γερμανική ριπή έπεσε νεκρός.
Από το κτήμα Λεβίδη τους πήγαν στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, στις φυλακές Αβέρωφ και στο Στρατόπεδο Γουδή. Τελικά όλοι -πλην Αλεξανδρίδη- γλύτωσαν.
Όλα τα παραπάνω είναι ένα κομμάτι της ιστορίας αυτού του τόπου κατά την δύσκολη περίοδο της Γερμανικής κατοχής.
Η «ασπίδα» της Αγίας Μαρίνας προστάτεψε τους Ραφηνιώτες που είχαν συλληφθεί και έτσι αφιερώθηκε ο μικρός υπόγειος ναός στην Αγία Μαρίνα.
Από το βιβλίο του πολυαγαπημένου μου πατέρα Θανάση Πιστικίδη: «Ριζώματα – Βιώματα – Παθήματα, Αληθινές Ιστορίες, Ραφήνα 1985» (γράφει στο fb ο Βασίλης Πιστικίδης)