Όχι άλλη μια σελίδα στο διαδίκτυο, αλλά η iselida.gr
info@iselida.gr
Το «γήπεδο» και η μπάλα
Τα βασικά μέρη που δίνονταν τα ποδοσφαιρικά ραντεβού ήταν προαύλια σχολείων, πλατείες, δρόμοι, γήπεδα μπάσκετ και αλάνες.
Το γεγονός ότι θα παίζαμε ποδόσφαιρο δεν σήμαινε απαραίτητα ότι θα είχαμε και μπάλα ποδοσφαίρου. Ποιος δεν έχει παίξει με πατημένο κουτάκι από αναψυκτικό ή με μπουκαλάκι από νερό;
Κάποιες φορές και ειδικά τα καλοκαίρια όλο και κάποια μπάλα του βόλεϊ θα είχε ξεμείνει από την οικογένεια κάποιου από την παραλία, με αποτέλεσμα να αναβαθμίζεται αισθητά το παιχνίδι μας. Σαν εναλλακτική υπήρχαν και κάποιες μεγάλες μπάλες που πουλούσαν τα περίπτερα της γειτονιάς και είχαν πάνω τα σήματα ομάδων, γνωστές και ως «αερόμπαλες».
Βέβαια υπήρχαν και εκείνες οι ευλογημένες μέρες που η παρέα είχε στη διάθεση της κάποια κανονική, ποδοσφαιρική μπάλα τύπου «Select» ή «Mitre» ή κάποια που είχε δέρμα.
Τότε ήταν που η αδρεναλίνη χτυπούσε κόκκινο και το παιχνίδι τέτοια ένταση και πάθος θα ζήλευε και ένας τελικός Champions League.
Και βέβαια αυτό που σίγουρα έχει αξία ανεκτίμητη είναι να παίζεις ποδόσφαιρο με μπάλα της οποίας έχουν φύγει οι ραφές και περισσεύει η σκασμένη σαμπρέλα!
Να φανταστείτε ότι παίζαμε ποδόσφαιρο ακόμη και κλωτσώντας καπάκια!
«Ο Πλατινί της αλάνας» - Αυτός που είχε την μπάλα
Το παιδί που έφερνε την μπάλα ήταν ότι και ο Πλατινί για την UEFA. Όριζε τους κανόνες του παιχνιδιού από την αρχή και όχι μόνο δεν έβρισκε αντιδράσεις από τους υπόλοιπους, αντιθέτως μάλιστα τον είχαμε στα όπα όπα. Όριζε επίσης την ώρα που θα ξεκινήσει και θα τελειώσει το παιχνίδι και όλοι μαζευόμασταν και το «διαλύαμε» με βάση το πρόγραμμά του. Αν μάλιστα τον έφερνε ο πατέρας του, καλοπιάναμε και εκείνον, προκειμένου να αφήσει τον φίλο μας να κάτσει παραπάνω.
Το τέρμα
Στα «γήπεδα» που αγωνιζόμασταν μικροί είναι προφανές πως δεν υπήρχαν τέρματα. Επομένως, πριν από κάθε αγώνα ορίζαμε νοητά το τέρμα!
Τα κάθετα δοκάρια ήταν το μόνο έυκολο και μπορούσαν να οριστούν με διάφορους τρόπους όπως:
Με σχολικές τσάντες, με πέτρες, με τις βάσεις από μπασκέτες, με ό,τι μπορείς να φανταστείς.
Για να ναι ίσα τα τέρματα μετρούσαμε βηματάκια, ενώ ήταν άπειρες οι φορές πριν από κάποιο, πέναλτι, κόρνερ ή φάουλ που ο εκάστοτε τερματοφύλακας αναπροσάρμοζε τις διαστάσεις του τέρματος του.
Το δύσκολο πάντα ήταν το οριζόντιο δοκάρι! Τις περισσότερες φορές το οριζόντιο δοκάρι ήταν μέχρι εκεί που έφτανε να πηδήξει ο τερματοφύλακας. Όταν, λοιπόν, ο τερματοφύλακας «έτρωγε» κάποιο γκολ με σουτ που πήγαινε ψηλά, ξεκινούσε καβγάς για το πού βρισκόταν το οριζόντιο δοκάρι!
Έτσι χωρίζαμε τις ομάδες
Πριν μπουν τα «αριθμάκια» στη ζωή μας, είχαμε έναν πιο ευφάνταστο τρόπο για να ορίζουμε τις ομάδες. Δυο παιδιά, συνήθως οι καλύτεροι παίκτες ή ο κάτοχος της μπάλας, στεκόντουσαν ο ένας απέναντι στον άλλο και έκαναν «βηματάκια» για να δουν ποιος θα διαλέξει πρώτος παίκτη.
Αφού έβγαινε ο νικητής της παραπάνω διαδικασίας, συνήθως επέλεγε τον καλύτερο παίκτη ή αυτόν που ξέραμε πως θα κάτσει τερματοφύλακας σε όλο τον αγώνα χωρίς να γκρινιάξει και χωρίς να ζητήσει να παίξει καθόλου μέσα.
Όσον αφορά τον τερματοφύλακα, αν δεν υπήρχε κάποιος που θα καθόταν με την θέλησή του -πράγμα σπάνιο- τότε μπαίναμε όλοι τέρμα μέχρι να φάμε ένα γκολ. Επειδή, κάποιοι το έτρωγαν επίτηδες για να ξαναμπούν γρήγορα μέσα, βάζαμε άλλους κανόνες όπως «φάμε-βάλουμε δύο» ή χρονομετρούσαμε τη θητεία του καθενός στο τέρμα.
Αν ο αριθμός των παιδιών ήταν μονός, η ομάδα με το πιο αδύναμο «ρόστερ» έπαιρνε τον παίκτη παραπάνω.
Το "VAR" της εποχής
Πάντα υπήρχε κάποιο παιδί που απλά χάζευε τον αγώνα ή ακόμα και τα κορίτσια της γειτονιάς που έρχονταν για να μας δουν! Σε μια αμφισβητούμενη φάση δεν ήταν λίγες οι φορές που ζητούσαμε την βοήθεια τους για να μας που αν είδαν κάτι.
Το χάσιμο της μπάλας και το κυνηγητό από τους γείτονες
Πόσες φόρμες και σορτσάκια έχουν σκιστεί στην προσπάθεια μας να φτάσουμε με τα πόδια την μπάλα που είχε καρφωθεί κάτω από κάποιο αυτοκίνητο ή είχε μπει σε κάποιο χώρο που έπρεπε να πηδήξουμε ένα συρματόπλεγμα;
Επίσης, άπειρες ήταν οι φορές που η μπάλα πήγαινε σε συγκεκριμένο μπαλκόνι ή έσπαγε τα ποτήρια στα τραπέζια συγκεκριμένης κάθε φορά καφετέριας και εμείς παρακαλούσαμε τον ιδιοκτήτη να μας την δώσει πίσω και υποσχόμασταν για χιλιοστή φορά πως η συγκεκριμένη ήταν η τελευταία που συνέβαινε.
Το λεξικό του ποδοσφαίρου
Υπήρχαν μια σειρά από φράσεις και λέξεις που λέγαμε όσοι παίζαμε μπάλα που δεν καταλάβαινε κανείς πλην των συμμετεχόντων.
Φυσικό εμπόδιο: Την συγκεκριμένη φράση την αναφέραμε όταν παίζαμε ποδόσφαιρο σε κάποια πλατεία και η μπάλα έπεφτε σε κάποιον διερχόμενο.
Περίπτερο: Έτσι αποκαλούσαμε τον παίκτη που αφού δεν είχαμε ποτέ offside άραζε στην άμυνα του αντιπάλου και δεν το κουνούσε αν δεν ερχόταν η μπάλα στα πόδια του.
Καφενείο: Αυτός που καθόταν και περίπτερο αλλά δεν γύριζε και σε όλο το παιχνίδι έστω και μία φορά να παίξει άμυνα.
Παγκότερμα: «Παγκότερμα» είχαμε συνήθως όταν στο τέρμα καθόταν κάποιος πολύ καλός παίκτης ή κάποιος που βαριόταν να κάτσει τέρμα. Επομένως όταν η ομάδα του ήταν στην επίθεση έβγαινε και αυτός μπροστά, διατηρώντας ταυτόχρονα την ιδιότητα του τερματοφύλακα.
Γκελάκια/αγγελάκια/ποδαράκια: Με αυτή τη λέξη εννοούσαμε τα χτυπήματα που μπορούσε να κάνει κάποιος με την μπάλα χωρίς να πέσει εκείνη στο έδαφος.
Καραβολίδα: Το πάρα πολύ δυνατό σουτ. Υπήρχε μάλιστα ο άγραφος κανόνας σύμφωνα με τον οποίο απαγορεύονταν οι «καραβολίδες» από κοντά!
Ξερόμυτο/Μυτο: Το πολύ δυνατό σουτ που γινόταν με την μύτη του παπουτσιού.
Μπεκάτσα/Στα περιστέρια: Το πολύ άστοχο σουτ που δεν έβρισκε στόχο και θεωρητικά πήγαινε στα πουλιά.
Παγκότερμα: «Παγκότερμα» είχαμε συνήθως όταν στο τέρμα καθόταν κάποιος πολύ καλός παίκτης ή κάποιος που βαριόταν να κάτσει τέρμα. Επομένως όταν η ομάδα του ήταν στην επίθεση έβγαινε και αυτός μπροστά, διατηρώντας ταυτόχρονα την ιδιότητα του τερματοφύλακα.
Γκελάκια/αγγελάκια/ποδαράκια: Με αυτή τη λέξη εννοούσαμε τα χτυπήματα που μπορούσε να κάνει κάποιος με την μπάλα χωρίς να πέσει εκείνη στο έδαφος.
Καραβολίδα: Το πάρα πολύ δυνατό σουτ. Υπήρχε μάλιστα ο άγραφος κανόνας σύμφωνα με τον οποίο απαγορεύονταν οι «καραβολίδες» από κοντά!
Ξερόμυτο/Μυτο: Το πολύ δυνατό σουτ που γινόταν με την μύτη του παπουτσιού.
Μπεκάτσα/Στα περιστέρια: Το πολύ άστοχο σουτ που δεν έβρισκε στόχο και θεωρητικά πήγαινε στα πουλιά.
Ζεμπεκιά: Όταν κάποιος πήγαινε να σουτάρει και έπιανε αέρα αντι για μπάλα και συνήθως έκανε μια στροφή γύρω από τον εαυτό του.
Δεν μετράνε οι σπόντες: Ο συγκεκριμένος κανόνας έβρισκε εφαρμογή σε γήπεδα που περιλάμβαναν τείχους, όπως τα προαύλια σχολείων. Με αυτό τον κανόνα ξεκαθαρίζαμε το κατά πόσο θα μπορούσαμε να ντριμπλάρουμε κάνοντας σπόντες με τον τοίχο.
Τα είδη παιχνιδιών
Εκτός από το κλασικό διπλό υπήρχαν και άλλα είδη παιχνιδιών!
Μονό: Στο μονό συνήθως συμμετείχαν 3 ή 5 άτομα. Ένας εναντίον ενός ή δύο εναντίον δύο και ένας τερματοφύλακας. Το παιχνίδι ξεκινούσε με τον τερματοφύλακα να έχει γυρισμένη την πλάτη προς τους παίκτες και να τους πετάει την μπάλα στα τυφλά! Στο μονό έβρισκε εφαρμογή και ο κανόνας «στα τρία κόρνερ πέναλτι». Ένας άλλος κανόνας που ίσχυε στο μονό ήταν πως για να μετρήσει ένα γκολ θα έπρεπε η μια ομάδα να έχει περάσει τουλάχιστον έναν από τους αντιπάλους.
Γερμανικό: Όχι δε μιλάμε για σκοπιά στον στρατό αλλά για ένα από τα πιο ευφυέστατα παιχνίδια ποδοσφαίρου αλάνας! Για το παιχνίδι αυτό χρειαζόταν ένας τερματοφύλακας και δύο έως τέσσερις παίκτες. Σε αυτό το παιχνίδι έπρεπε να σκοράρεις μετά από πάσα χωρίς η μπάλα να πέσει στο έδαφος. Ο κάθε παίκτης είχε 100 πόντους. Για το ποιος θα κάτσει τέρμα πρώτος κάναμε τα λεγόμενα γκελάκια ή ποδαράκια και όποιος έκανε τα λιγότερα καθόταν πρώτος. Για κάθε γκολ που δεχόταν ο τερματοφύλακας έχανε και πόντους ανάλογα με τον τρόπο του γκολ. Για απλό σουτ έπαιρνες έναν πόντο, για κεφαλιά δύο, για ψαλιδάκι πέντε. Αν έφτανες μηδέν έβγαινες εκτός παιχνιδιού και ή πήγαινε ο αμέσως επόμενος με τους λιγότερους πόντους ή αν είχαμε ισοπαλία ξανά ποδαράκια. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού σκοπός τους τερματοφύλακα ήταν να μη φάει γκολ και να περιμένει ή κάποιος να βγάλει την μπάλα αουτ ή να σουτάρει και να βάλει γκολ αφού η μπάλα είχε σκάσει κάτω, τότε έμπαινε εκείνος τερματοφύλακας στην θέση του.
Πρωταθληματάκια: Όταν υπήρχαν πολλά άτομα, αλλά βαριόμασταν να παίξουμε διπλό, χωριζόμασταν σε ομάδες των δύο ατόμων και παίζαμε μονάκια knock-out μέχρι να αναδειχθεί ο πρωταθλητής.
Οι κανόνες της αλάνας
1. Ο ιδιοκτήτης της μπάλας αποφάσιζε ποιοι θα παίξουν και ποιοι όχι.
2. Δοκάρια ήταν πάντα οι ζακέτες μας.
3. Ο αγώνας τελείωνε μόνο όταν ήταν όλοι κουρασμένοι ή αν δεν υπήρχε φως.
4. Δεν έχει σημασία πόσο ήταν το σκορ, σχεδόν πάντα ίσχυε το «Όποιος βάλει το επόμενο κερδίζει».
5. Όταν ο ιδιοκτήτης της μπάλας τσαντιζόταν για κάποιο λόγο, είχαμε τέλος παιχνιδιού!
6. Στα 3 κόρνερ, πέναλτι.
7. Η «επιτελική» θέση παγκότερμα.
Τα είδη παιχνιδιών
Εκτός από το κλασικό διπλό υπήρχαν και άλλα είδη παιχνιδιών!
Μονό: Στο μονό συνήθως συμμετείχαν 3 ή 5 άτομα. Ένας εναντίον ενός ή δύο εναντίον δύο και ένας τερματοφύλακας. Το παιχνίδι ξεκινούσε με τον τερματοφύλακα να έχει γυρισμένη την πλάτη προς τους παίκτες και να τους πετάει την μπάλα στα τυφλά! Στο μονό έβρισκε εφαρμογή και ο κανόνας «στα τρία κόρνερ πέναλτι». Ένας άλλος κανόνας που ίσχυε στο μονό ήταν πως για να μετρήσει ένα γκολ θα έπρεπε η μια ομάδα να έχει περάσει τουλάχιστον έναν από τους αντιπάλους.
Γερμανικό: Όχι δε μιλάμε για σκοπιά στον στρατό αλλά για ένα από τα πιο ευφυέστατα παιχνίδια ποδοσφαίρου αλάνας! Για το παιχνίδι αυτό χρειαζόταν ένας τερματοφύλακας και δύο έως τέσσερις παίκτες. Σε αυτό το παιχνίδι έπρεπε να σκοράρεις μετά από πάσα χωρίς η μπάλα να πέσει στο έδαφος. Ο κάθε παίκτης είχε 100 πόντους. Για το ποιος θα κάτσει τέρμα πρώτος κάναμε τα λεγόμενα γκελάκια ή ποδαράκια και όποιος έκανε τα λιγότερα καθόταν πρώτος. Για κάθε γκολ που δεχόταν ο τερματοφύλακας έχανε και πόντους ανάλογα με τον τρόπο του γκολ. Για απλό σουτ έπαιρνες έναν πόντο, για κεφαλιά δύο, για ψαλιδάκι πέντε. Αν έφτανες μηδέν έβγαινες εκτός παιχνιδιού και ή πήγαινε ο αμέσως επόμενος με τους λιγότερους πόντους ή αν είχαμε ισοπαλία ξανά ποδαράκια. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού σκοπός τους τερματοφύλακα ήταν να μη φάει γκολ και να περιμένει ή κάποιος να βγάλει την μπάλα αουτ ή να σουτάρει και να βάλει γκολ αφού η μπάλα είχε σκάσει κάτω, τότε έμπαινε εκείνος τερματοφύλακας στην θέση του.
Πρωταθληματάκια: Όταν υπήρχαν πολλά άτομα, αλλά βαριόμασταν να παίξουμε διπλό, χωριζόμασταν σε ομάδες των δύο ατόμων και παίζαμε μονάκια knock-out μέχρι να αναδειχθεί ο πρωταθλητής.
Οι κανόνες της αλάνας
1. Ο ιδιοκτήτης της μπάλας αποφάσιζε ποιοι θα παίξουν και ποιοι όχι.
2. Δοκάρια ήταν πάντα οι ζακέτες μας.
3. Ο αγώνας τελείωνε μόνο όταν ήταν όλοι κουρασμένοι ή αν δεν υπήρχε φως.
4. Δεν έχει σημασία πόσο ήταν το σκορ, σχεδόν πάντα ίσχυε το «Όποιος βάλει το επόμενο κερδίζει».
5. Όταν ο ιδιοκτήτης της μπάλας τσαντιζόταν για κάποιο λόγο, είχαμε τέλος παιχνιδιού!
6. Στα 3 κόρνερ, πέναλτι.
7. Η «επιτελική» θέση παγκότερμα.
8. Δεν υπήρχε offside.
9. Σε κλειστούς χώρους δεν υπήρχε πλάγιο αουτ.
8. Διαιτητής του αγώνα είμασταν όλοι. Και υπήρχε και το κλασικό στην περίπτωση που το φάουλ ήταν αμφισβητούμενο «Έγω το είπα πρώτος»!
8. Διαιτητής του αγώνα είμασταν όλοι. Και υπήρχε και το κλασικό στην περίπτωση που το φάουλ ήταν αμφισβητούμενο «Έγω το είπα πρώτος»!
Ο Παναγιώτης Φάκος είναι δημοσιογράφος