iselida.gr - Ειδήσεις για την πρώτη σελίδα

Έτσι, το εντυπωσιακό πέτρινο σπίτι δέσποζε μονάχο του και συνήθως ακατοίκητο (από την οικογένεια) πάνω στον λόφο στην άκρη του αρκωτηριού, απέναντι από το γραφικό και κοσμικό λιμανάκι της Τζιάς, το Βουρκάρι. Πρόκειται για την περιοχή Κόκκα της Τζιάς.

Όμως ο Θανάσης Μαρτίνος δεν φείδεται πράξεων φιλαλληλίας. Έτσι, επειδή πρόκειται για κάλεσμα, έκθεση και διοργάνωση από την ΜΚΟ Keos Culture, που δένει την ιστορία του νησιού με τις περιπέτειες της ελληνικής ναυτιλίας, δέχτηκε.

Η έκθεση τιτλοφορείται Κόκκα, η ιστορία του σταθμού ανθράκευσης στην Τζιά και για πρώτη φορά όταν κάθεται κανείς στα πολύβουα μπαρ και εστιατόρια του Βουρκαρίου, βλέπει το εντυπωσιακό κτίσμα φωταγωγημένο και ζωντανό.

Η έκθεση παρουσιάζει για πρώτη φορά υλικό γύρω από την ιστορία του σημαντικού αυτού σταθμού ανθράκευσης που λειτουργούσε στην Κόκκα της Κέας από το 1898 έως το 1958. Η ανάπτυξη του σταθμού αποτελεί σημαντική ψηφίδα στην ιστορία του εμπορίου γαιάνθρακα της ναυτιλίας στον πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Και μάλιστα συνδέεται με την δραστηριότητα της εταιρείας και της οικογένειας Μιχαλινός.

Σε αυτό το σπίτι της οικογένειας Μαρτίνου είχε πρώτα εγκατασταθεί ο διευθυντής της εταιρείας Μιχαλινός. Εκεί έδρευε το γραφείο του αλλά και το ίδιο του το σπίτι.

Η έκθεση παρουσιάζει έγγραφα, φωτογραφίες, ηχητικά και βίντεο ντοκουμέντα με αφηγήσεις των Τζιωτών που εργάστηκαν στις αποθήκες της Κόκκας. Χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες. Η πρώτη παρουσιάζει το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ιδρύθηκε ο σταθμός ανθράκευσης και αναλύσει τους λόγους επιλογής της Κέας για την ίδρυσή του. Η δεύτερη αποτελείται από το χρονολόγιο της εξέλιξης της επιχείρησης από το 1898 έως τ0 1958 σκιαγραφώντας έτσι τον τρόπο λειτουργίας της.

Η τρίτη ενότητα αποτυπώνει τις κτηριακές εγκαταστάσεις και υποδομές της επιχείρησης ενώ η τέταρτη αφιερώνεται στη ζωή των εργατών παρουσιάζοντας και τις ίδιες τις αφηγήσεις τους. Αναδεικνύεται έτσι η σημασία του σταθμού με την οικονομική και κοινωνική ιστορία του νησιού.

Και γιατί να ενδιαφέρει η έκθεση αυτή το ευρύτερο κοινό; Διότι η διεθνοποιημένη αυτή οικονομική δραστηριότητα ανθράκευσης ένωνε ανόμοιους κόσμους. Τα ναυτιλιακά δίκτυα στη Μεσόγειο με την ιστορία της εργασία και την τοπική κοινωνία των νησιών.  Τον εργατικό κόσμο στις στοές των ορυχείων του Κάρδιφ στην Αγγλία με τη ζωή των αγροτών της Τζιάς που εργάζονταν στις φορτώσεις και εκφορτώσεις στην Κόκκα. Τον κόσμο των υπαλλήλων στα ναυτιλιακά γραφεία του Λονδίνου και του Ρότερνταμ που έκλειναν τις συμφωνίες αγοροπωλησίας με τον κόσμο των υπαλλήλων στα γραφεία της εταιρείας Μιχαλινός.

Οι τεράστιες ευκαιρίες που προέκυπταν από την εκμετάλλευση γαιάνθρακα προσέλκυσαν ντόπιους εμπόρους και ιδιοκτήτες ουαλικών ανθρακωρυχείων στη δημιουργία σταθμών σε διάφορα λιμάνια της Μεσογείου για την αποθήκευση και πώληση του καυσίμου στα διερχόμενα πλοία που κατευθύνονταν στον Ελλήσποντο και στο Γιβραλτάρ.

Τέτοιες ανθρακαποθήκες δημιουργήθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα στη Μάλτα, στο Λιβόρνο, στην Τεργέστη, στο Οράν, στο Αλγέρι, στη Μασσαλία, στη Ποντοηράκλεια, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια, στη Σμύρνη, στον Πειραιά, στη Σύρο, στο Λαύριο και στη Θεσσαλονίκη.

Τη δεκαετία του 1980, το αρχείο της Εταιρείας Μιχαλινός βρέθηκε κατεστραμμένο στο ίδιο αυτό κτήριο που ανήκει σήμερα στον Θανάση Μαρτίνο.

Καθώς οι εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Κόκκα έμειναν αφύλακτες ως το 1958, το αρχείο είχε υποστεί σημαντικές φθορές, ένα τμήμα του είχε καταστραφεί ολοσχερώς. Ο συλλέκτης της Τζιάς Νίκος Δαλαρέτος φρόντησε για την συντήρηση και την ψηφιοποίησή του.

Η ταξινόμηση και καταλογογράφηση του αρχείου πραγματοποιήθηκε από την καθηγήτρια Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Βάσω Θεοδώρου (από το 2013 ως το 2016).

Το 2020, το αρχείο παραχωρήθηκε στον Δήμο Κέας.

Πληροφορίες

‘Εκθεση:

«Κόκκα, η ιστορία του σταθμού ανθράκευσης στην Κέα»

Επιμέλεια Σωτηρία Αντωνοπούλου. Keos Culture

Επιμέλεια κειμένων Βάσω Θεοδώρου

Χώρος: Βουρκάρι, «Πρώην γραφεία της εταιρείας Μιχαλινός»
Διάρκεια: ως 30 Αυγούστου 
Ώρες Λειτουργίας : 19:00-24:00
Είσοδος ελεύθερη

Συνδιοργάνωση
@keosculture @aegeanislands @kea.greece